ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی برای جلوگیری از تکرار یک اسم در یک جمله می‌آید. ایم ضمیر دو وظیفه دارد :
- به کلمه می‌چسبد و آن را تبدیل به صفت می‌کند.
- به کلمه می‌چسبد و آن را تبدیل به ضمیر می‌کند.
ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی به صورت پسوند ki- به کلمه می‌چسبد.
- Sıfat Görevinde : در حالتی که اسم را به صفت تبدیل می‌کند همیشه همراه با حرف اضافه‌ی ” در “ می‌آید. به جز کلمات مربوط به زمان. منظور از کلمات زمان کلماتی مثل : روز، امروز، دیروز، فردا و … است. فقط یک نکته اینکه سه کلمه‌ی : dün , gün , bugün پسوند kü- می‌گیرند.
- Zamir Görevinde : در اینجا پسوند وابستگی به هر کلمه‌ای نمی‌چسبد و فقط به اسم خاصی که ملکی شده باشد و ضمایر ملکی می‌چسبد. در حالت ضمیر معنی جمله هم عوض می‌شود و معنی ( مالِ ) می‌دهد.
برای درک توضیحات بالا مثال‌های زیر را ببینید.
Ön sırada öğrenci var. O İranlıdır.
در ردیف جلو دانش آموز است. او ایرانی است.
Ön sıradaki öğrenci İranlıdır.
دانش آموزی که در ردیف جلو است ایرانی است.
دانش آموزِ ردیفِ جلویی ایرانی است.
در مثال بالا همانطور که می‌بینید جمله‌ی اول طولانی‌تر است و در اصل دو جمله است. اما در جمله‌ی دوم برای عدم تکرار ضمیر از پسوند ki در ترکی استانبولی استفاده شده است و قبل از آن هم از پسوند جایگاهی و یا همان حرف اضافه ” در “ استفاده شده است زیرا در اینجا اسم را به صفت تبدیل کرده است.
همانطور که می‌بینید جمله‌ی دوم به دو صورت ترجمه شده است که مفهوم یکسانی دارند. در ترجمه‌ی اول به صورت تحت اللفظی ترجمه شده است. یعنی پسوند وابستگی را به معنای ” که “ ترجمه کردیم و اگر از راست به چپ تک به تک کلمات را ترجمه کنیم به صورت جمله‌ی اول می‌شود: دانش آموزی که در ردیف جلو است ایرانی است.
اما در ترجمه‌ی دوم به صورتی ترجمه شده است که معنی صفت می‌دهد.
Dün ders vardı. O derste çok çalıştım.
دیروز درس بود. برای آن درس خیلی تلاش کردم.
Dünkü derste çok çalıştım.
برای درسِ دیروزی خیلی تلاش کردم.
در مثال بالا همانطور که می‌بینید از کلمات زمان استفاده شده است که ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی طبق نکته‌ای که قبلا گفته شده بود برای این کلمه متفاوت است و به صورت kü- استفاده می‌شود. همچنین دیگر نیازی به استفاده از حرف اضافه ” در “ نیست چون همانطور که قبلا گفته شد برای کلمات زمان از این حرف اضافه استفاده نمی‌شود.
Ali’nin arabası kırmızı. Benim arabam siyah.
ماشین علی قرمز است. ماشینِ من سیاه است.
Ali’nin arabası kırmızı. benimki beyaz.
ماشین علی قرمز است. مالِ من سفید است.
در اینجا ضمیر وابستگی به ضمیر ملکی چسبیده است و همانطور که قبلا گفته شد معنی ” مالِ ” می‌دهد و همچنین از تکرار مجدد اسم ماشین نیز جلوگیری کرده است.
برای آموزش صفر تا صد زبان ترکی استانبولی به بخش آموزش رایگان ترکی استانبولی مراجعه کنید.
Ali’nin kitabını almıyorum.Seda’nın kitabını alıyorum.
کتابِ علی را نمی‌گیرم. کتابِ سدا را می‌گیرم.
Ali’nin kitabını almıyorum. Seda’nınkini alıyorum.
کتابِ علی را نمی‌گیرم. مالِ سدا را می‌گیرم.
در این مثال می‌بینید که پس از پسوند جایگاهی پسوند مفعولی نیز آمده است. این به این دلیل است که در جمله اول اسم تکراری که همان kitap است را حذف می‌کنیم و از پسوند ki- به جای آن استفاده می‌کنیم، اما در جمله اول به kitap پسوند مفعولی چسبیده بود پس تکلیف پسوندهایی که به اسم حذف شده چسبیده بودند چه می‌شود؟
در این حالات پسوندهای اسم حذف شده به ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی می‌چسبند. همچنین بین ضمیر وابستگی و پسوند بعدی آن که در این مثال حرف اضافه ” را ” است باید از حرف میانجی n استفاده شود.
جمع‌بندی ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی
در جمع‌بندی ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی به صورت خلاصه این مبحث را توضیح می‌دهیم. این ضمیر دو حالت دارد: تبدیل اسم به صفت و یا تبدیل اسم به ضمیر. برای حالت تبدیل به صفت همراه با پسوند جایگاهی می‌آید به جز کلمات زمان. همیشه به صورت ki- است به جز dün , gün , bugün که به صورت پسوند kü- است.
کاربرد ضمیر وابستگی در ترکی استانبولی در مکالمات روزمره است. برای مشاهده سرفصل‌های مکالمه به بخش آموزش رایگان مکاله ترکی استانبولی سایت مراجعه کنید، همچنین نظرات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه‌ها برای ما به اشتراک بگذارید.
