جلسه 1: آموزش الفبای ترکی استانبولی

هنگام شروع یادگیری هر زبانی اولین چیزی که باید یاد بگیریم حروف الفبا و تلفظ آن است. به همین دلیل در این جلسه می‌خواهیم الفبای ترکی استانبولی را به صورت کامل آموزش دهیم و همه چیز درباره‌ی زبان ترکی استانبولی را به شما بگوییم. اولین مطلبی که باید در مورد این زبان به شما بگوییم این است که خط ترکی استانبولی آسان است و تا حدودی تلفظ آسانی دارد. اما چرا می‌گوییم الفبای ترکی استانبولی با تلفظ آسانی همراه است؟

• هر حرف در الفبای ترکیه فقط یک صدا دارد. مثلا حرف a در ترکی فقط صدای ” آ ” دارد ولی در زبان انگلیسی صداهایی مثل ” آ “، ” اِی ” و ” اَ ” دارد.
• مانند زبان انگلیسی از ترکیب دو حرف، یک حرف جدید با تلفظ جدید به وجود نمی‌آید. مثلا در زبان انگلیسی وقتی حرف ” k ” در کنار حرف ” h ” قرار می‌گیرد صدای ” خ ” دارد، اما در حروف الفبای ترکی استانبولی این قاعده وجود ندارد.
• در یک کلمه همه‌ی حروف خوانده می‌شوند و حرف ناخوانا در زبان ترکیه وجود ندارد. مثلا در زبان انگلیسی حرف e در آخر کلمات خوانده نمی‌شود.

مثال زیر نمونه‌ای از نحوه تلفظ حروف ترکی استانبولی است:

• ترکیب نشدن حروف:

Gokhan ≠ گُخان

Gokhan = گُکهان

• خواندن همه حروف:

psychologist = روانشناس به انگلیسی

psikolog = روانشناس به ترکی

الفبای زبان ترکی از 29 حرف تشکیل شده است که 21 حرف آن بی صدا ( ünsüzler ) و 8 حرف آن صدادار ( ünlüler ) است. در قسمت زیر عکس حروف الفبای ترکی استانبولی را می‌بینید.

حروف صدادار ترکی استانبولی

در جدول الفبای استانبولی حروف صدادار با رنگ متفاوت مشخص شده است. این 8 حرف صدادار به دو دسته‌ی حروف صدادار نازک ( ince ) و حروف صدادار ضخیم ( kalın ) تقسیم بندی می‌شوند.

حروف صدادار نازک ( ince ):   e , ö , ü , i

حروف صدادار ضخیم ( kalın ): a , o , u , ı

در الفبای ترکی استانبولی متوجه خواهید شد که 3 حرف از 8 حرف صدادار الفبا ترکی ظاهری ناآشنا دارند. در ادامه می‌خواهیم نحوه‌ی تلفظ این سه حرف را برای شما توضیح دهیم.

نگارش و تلفظ حرف صدادار ” I “

برای این حرف دهان خود را شبیه به تلفظ کردن ” ایی ” کنید و صدای ” او ” را تلفظ کنید. در نگارش ” ı ” دقت کنید که هم حرف کوچک و هم حرف بزرگ آن بدون نقطه نوشته می‌شوند. یعنی در حالت بزرگ به صورت ” I ”  و در حالت کوچک آن به صورت ” ı ” نوشته می‌شود. همچنین ” İ ” در خط ترکی استانبولی هم در حالت بزرگ و هم کوچک دارای نقطه است. پس نگارش این حرف را با نگارش آن در زبان انگلیسی اشتباه نگیرید، چرا که حرف ” i ” در زبان انگلیسی در حالت بزرگ بدون نقطه نوشته می‌شود.

یک مثال برای این حرف الفبا بزنیم. سیکس پک به ترکی می‌شود karın kası که دارای حرف ı است.

نگارش و تلفظ حرف صدادار ” Ö “

برای بیان این حرف، با دهان گرد شده صدای ” اِ ” را تلفظ کنید. در نگارش آن نیز همانطور که می‌بینید همان حرف O است که دو نقطه بالای آن قرار گرفته است.

نگارش و تلفظ حرف صدادار ” Ü “

برای تلفظ این حرف، با دهان گرد شده صدای ” ایی ” را از گلوی خود خارج کنید. در دست خط ترکی استانبولی این حرف هم همانطور که می‌بینید همان حرف U است که دو نقطه بالای آن قرار گرفته است.

به عنوان مثال شیر به ترکی می‌شود süt که دارای حرف ü است.

نگارش و تلفظ حرف صدادار ” E “

نکته‌ی بعدی‌ که در الفبای ترکی استانبولی باید به آن توجه شود تلفظ حرف ” E ” است. این حرف اکثرا به صورت صدای ” اِ ” تلفظ می‌شود ( همانگونه که در زبان فارسی آن را تلفظ می‌کنیم ) اما گاهی اوقات نیز تلفظ آن اینگونه است که باید کمی دهان باز شود سپس صدای ” اِ ” گفته شود، در این حالت شما صدایی شبیه به تلفظ ” اَ ” را می‌شنوید. در تلفظ حرف E قاعده‌ی خاصی وجود ندارد یعنی مشخص نیست که کجا باید به صورت اول تلفظ شود و کجا باید صورت دوم تلفظ شود.

حروف صدادار منسوخ شده در حروف الفبای زبان ترکی استانبولی

گاهی ممکن است شما حروف ( â , î , û ) را در برخی کلمات مشاهده کنید که در جدول حروف زبان ترکی استانبولی وجود ندارند. زیرا این سه حرف که در برخی کلمات هستند، ریشه‌ی عثمانی دارند که امروزه منسوخ شده است.

برای مطالعه تاریخچه زبان ترکی استانبولی به مقاله مروری بر تاریخچه زبان ترکی استانبولی مراجعه کنید.

هنگام یادگیری الفبای ترکی استانبولی در نظر بگیرید که این سه حرف علاوه بر اینکه تلفظ متفاوتی دارند، در کلمه تغییر معنا نیز ایجاد می‌کنند. این سه حرف نسبت به الفبای معمولی کمی کشیده‌تر تلفظ می‌شوند. در زیر نمونه‌هایی از تغییر معنای این 3 حرف را مشاهده می‌کنید.

Âmâ = نابینا

Ama = اما

Dahi = حتی

Dahî = تیزهوش

حروف بی‌صدا در زبان ترکی استانبولی

اکنون می‌خواهیم یکی از مهم‌ترین نکات در آموزش الفبای ترکی استانبولی را بیان کنیم. در میان حروف بی صدا حرفی را مشاهده می‌کنید که در قسمت تلفظ آن نوشته شده است یوموشاک گ. برای تلفظ ğ در ترکی به نکات زیر دقت کنید:

• این حرف در اصل صدایی از خود ندارد.
• هیچگاه اولین حرف کلمه‌ای نمی‌آید.
• همیشه بعد از یک حرف صدادار می‌آید.
• باعث کشیده‌تر شدن حرف صدادار قبلی خود می‌شود.
• باعث وصل شدن حرف صدادار قبلی به حرف صدادار بعدی خود می‌شود.
• اگر بعد از حرف e بیاید صدایی شبیه به حرف ” ی ” می‌دهد.

پس از آموزش یوموشاک گ به بررسی بقیه حروف بی‌صدا در زبان ترکی استانبولی می‌پردازیم. حروف بی‌صدا خود به دو دسته‌ی : بی‌صدا نرم ( yumuşak ) و بی‌صدا سخت ( sert ) تقسیم بندی می‌شوند.

حروف بی‌صدا سخت ( sert )

در این بخش از آموزش حروف الفبا به ترکی به معرفی حروف بی صدا سخت می‌پردازیم. این حروف شامل 8 حرف زیر هستند:

f – s – t – k – ç – ş – h – p

که برای یادگیری این هشت حرف از رمز fıstıkçı şahap استفاده کنید که به معنی شهاب پسته فروش است و شامل این هشت حرف بی‌صدا است. رمز دیگری که برای این 8 حرف وجود دارد چسپ ته کفش است.

این حروف دارای قاعده‌ی خاصی هستند. به عنوان مثال اگر یکی از این هشت حرف آخرین حرف یک کلمه باشند هنگام اضافه کردن پسوندهایی به آن‌ها دچار تغییراتی یا در خود یا در پسوند می‌شوند که در جلسات بعدی آموزش رایگان ترکی استانبولی که مربوط به قواعد زبان ترکی است با برخی از این تغییرات رو به رو خواهید شد.

برای یادگیری زبان ترکی استانبولی در منزل به لینک آموزش زبان ترکی استانبولی رایگان مراجعه کنید.

مثلا یکی از این تغییرات این است که اگر چهار حرف p , ç , t , k که جزو این هشت حرف سخت هستند بین دو حرف صدادار قرار بگیرند به ترتیب به چهار حرف نرم b , c , d , ğ تبدیل می‌شوند. البته این قاعده در الفبای ترکی استانبولی یکسری استثنا دارد مثلا در برخی از واژه‌های تک هجایی، حروف سخت اگر بین دو حرف صدادار قرار بگیرند نرم نمی‌شوند و یا اگر قبل از حرف k حرف n باشد و بعد از آن بخواهیم حرف صداداری به آن اضافه کنیم، در این صورت حرف k به حرف g نرم می‌شود زیرا قبل آن حرف n بوده است.

مثل : renk به معنی رنگ که اگر پسوندی به آن اضافه کنیم که با حرف صدادار شروع شود، مثل پسوند مفعولی و یا مضاف و مضاف الیه، در این حالت renk به rengi تبدیل می‌شود، زیرا قبل از حرف k حرف n قرار دارد.

Renk = رنگ

Duvarın rengi = رنگِ دیوار

Duvarın renği = رنگِ دیوار

اگر به مقاله‌ی مربوط به حرف اضافه‌ی ” از “ مراجعه کنید می‌بینید که اگر آخرین حرف یک اسم یکی از این هشت حرف باشد هنگام اضافه کردن حرف اضافه‌ی ” از ” بجای پسوند da , -de-  از پسوند ta , -te- استفاده می‌شود.

تمامی این موارد گفته شده مربوط به قوانین هماهنگی مصوت‌ها و صامت‌ها در زبان ترکی است.

حرف Ç در زبان ترکی استانبولی :

این حرف صدای ” چ ” دارد و نحوه‌ی نگارش آن به این صورت است که باید حرف C انگلیسی را بنویسید و زیر آن شکلی شبیه به عدد پنج انگلیسی نوشته می‌شود. پس حرف چ در زبان ترکی استانبولی به صورت Ç نوشته می‌شود.

حرف Ş در زبان ترکی استانبولی :

این حرف صدای ” ش ” دارد و نحوه‌ی نگارش آن به این صورت است که باید حرف S انگلیسی را بنویسید و زیر آن شکلی شبیه به عدد پنج انگلیسی نوشته می‌شود. پس حرف ش به ترکی به صورت Ş نوشته می‌شود.

حروف بی‌صدا نرم ( yumuşak )

در الفبای ترکی استانبولی حروف بی‌صدا نرم شامل بقیه‌ی حروف بی‌صدا یعنی b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z هستند که قاعده‌ی خاصی ندارند.

تنها موردی که در مورد حروف بی‌صدای نرم باید به شما بگوییم این است که حرف C در ترکی استانبولی صدای ” ج ” دارد. پس این حرف را با حرف C در زبان انگلیسی که صدای ” س ” و ” ک ” دارد اشتباه نگیرید.

آخرین نکته‌ی الفبای ترکی استانبولی این است که ما دو حرف ” خ ” و ” ق ” را نداریم و تلفظ آن‌ها تنها در برخی از گویش‌های قسمت جنوب شرقی ترکیه مشاهده می‌شود.

حروف الفبای ترکی استانبولی به ترتیب

هنگام یادگیری الفبای ترکی استانبولی باید دانست که مانند زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری که نگارش آن تقریبا نزدیک به انگلیسی است. کلمات و جملات از چپ به راست نوشته می‌شوند. بنابراین حروف الفبا ترکی استانبولی به ترتیب از چپ به راست در جدول زیر آورده شده است.

یک مبحث خیلی مهم در ترکی، ساعت است. آموزش کامل ساعت به ترکی در مقاله مربوطه قرار داده شده است.

آموزش الفبای ترکی استانبولی با فایل صوتی

آموزش زبان همواره از سه بخش شنیداری، گفتاری، نوشتاری تشکیل شده است به همین دلیل در ادامه فایل صوتی تلفظ تمام حروف ترکی برای شما عزیزان آماده شده است. در فایل زیر آموزش حروف الفبای ترکی استانبولی با تلفظ فارسی قرار داده شده است.

آموزش الفبای ترکی استانبولی با مثال

اکنون که کاملا با حروف الفبا زبان ترکی استانبولی و نکات آن آشنا شدید برای هر حرف الفبا چند مثال در جدول زیر می‌بینید.

مثال	مثال	مثال	حرف الفبا
Ada جزیره	Anne مادر	Araba ماشین	A آ
Bol فراوان	Büyük بزرگ	Baba پدر	B ب
Cadde خیابان	Cüzdan کیف پول	Civciv جوجه	C ج
Çekirdek هسته	Çek چِک	Çay چای	Ç چ
Dilek درخواست	Dünya دنیا	Dede بابابزرگ	D د
Elma سیب	Efsane افسانه	Eczane داروخانه	E اِ-اَ
Fal فال	Fare موش	Fil فیل	F ف
Genç جوان	Göl دریاچه	Gül گل رز	G گ
Ağaç درخت	Boğaz تنگه	Boğa گاو نر	Ğ یوموشاک گ
Hindi بوقلمون	Hasta بیمار	Hastane بیمارستان	H ه
Işık نور	Ilık معتدل	Irmak جویبار	I عی
İmza امضا	İnsan انسان	İnek گاو	İ ایی
Japon ژاپن	Jokey سوارکار	Jilet ژیلت	J ژ
Kitap کتاب	Kemer کمربند	Komedi کمدی	K ک
Levha لوح	Leylek لک لک	Lale لاله	L ل
Müze موزه	Manav میوه فروشی	Meydan میدان	M م
Nisan آوریل	Nargile قلیان	Nar انار	N ن
Otuz عدد سی	On عدد ده	Oda اتاق	O اُ
Ördek اردک	Öğretmen معلم	Öğrenci دانش آموز	Ö عُ
Polis پلیس	Pis کثیف	Park پارک	P پ
Rusya روسیه	Rol نقش	Renk رنگ	R ر
Sarı زرد	Siyah سیاه	Sıfır صفر	S س
Şişman چاق	Şişe شیشه	Şeker شکر	Ş ش
Tavan سقف	Terlik دمپایی	Tuz نمک	T ت
Ulus ملت	Uç نوک	Un آرد	U اوو
Üzüm انگور	Üç عدد سه	Ütü اتو	Ü عو
Vazo گلدان	Valiz چمدان	Vali استاندار	V و
Yunanistan یونان	Yıl سال	Yıldız ستاره	Y ی
Zafer پیروزی	Zil زنگ	Zeytin زیتون	Z ز

در فایل صوتی زیر کلمات ترکی با تلفظ فارسی را گوش دهید.

آموزش کامل اسامی حیوانات به ترکی مثل گرگ به ترکی در سایت سون ترک. برای یادگیری به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

تمرین خواندن متن به زبان ترکی

در آخرین بخش مقاله آموزش الفبای ترکی استانبولی یک متن همراه با ترجمه فارسی و فایل صوتی برای شما دوستان قرار داده‌ایم.

.Merhaba! Benim adım Ezgi

مَرحابا! بِنیم آدیم ازگی.

سلام اسم من ازگی است.

.Benim soyadım Kaya

بِنیم سُیادیم کایا.

فامیلی من تان است

.Ben on dokuz yaşındayım. Ben bir öğrenciyim

بَن اُن دُکوز یاشینداییم. بَن بیر اُئرَنجییم.

من 19 سالمه. من دانشجوام.

.Ben İstanbulluyum. İstanbul çok güzel ama çok kalabalık bir şehir

بَن ایستانبولّویوم. ایستانبول چُک گوزَل بیر شِهیر آما چُک کالابالیک بیر شِهیر.

من اهل استانبولم. استانبول یک شهر بسیار زیبا اما بسیار شلوغ است.

.Ama ben İstanbul’u çok seviyorum

آما بَن ایستانبولو چُک سِوی یُروم.

اما من استانبول را خیلی دوست دارم.

آزمون الفبای ترکی استانبولی

برای اینکه بدانید تا چه حد الفبای ترکی استانبولی را یاد گرفته‌اید در قسمت کامنت‌ها جواب درست سوال‌های زیر را بنویسید.

سوال 1: جای خالی زیر را با حرف الفبای مناسب پر کنید.

A B C Ç D E F …. Ğ H I İ …. K L M N O …. P R S …. T U Ü V Y ….

سوال 2: کلمات بهم ریخته زیر را مرتب کنید.

m e k l a = ….. ( به معنی مداد )

i t k a p = ….. ( به معنی کتاب )

z o v a = ….. ( به معنی گلدان )

d ı z y ı l = ( به معنی ستاره )

ç u k a = ( به معنی هواپیما )

ö p k e k = ( به معنی سگ )

m a l e = ( به معنی سیب )

z e d i n = ( به معنی دریا )

جمع‌بندی جلسه 1 آموزش الفبای ترکی استانبولی

در این جلسه از آموزش الفبای ترکی استانبولی دریافتیم که در زبان ترکی هر کلمه همانطور که نوشته می‌شود خوانده می‌شود. پس سعی کنید پس از یادگیری کامل حروف الفبای ترکی و تلفظ حروف الفبای ترکیه، متن‌های زیادی را بخوانید تا توانایی خواندن خود را تقویت کنید.

در این جلسه حروف الفبای ترکی استانبولی با تلفظ صوتی نیز قرار داده شد. حتما فایل‌های صوتی را با دقت گوش دهید.

نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه‌ها برای کمک به بهبود مطالب آموزشی ارسال کنید.